Lạm phát của Ai Cập đã tăng lên mức cao kỷ lục trong Tháng Bảy do các khoản tiền trợ cấp nhà nước cho nhiên liệu và năng lượng thấp hơn. Những khoản cắt giảm trợ cấp này là một phần trong chương trình cải cách kinh tế Ai Cập của chính phủ năm 2017, và lạm phát đã lên đến 33% trong năm tài chính này. Các chuyên gia ước tính rằng lạm phát sẽ là 22,1% vào cuối năm tài chính tiếp theo và cải cách nên đảm bảo 12 tỉ đô la cho khoản vay của IMF và dòng vốn sạch đầu tư nước ngoài vào nợ của Ai Cập xóa bỏ kiểm soát tiền tệ và trợ cấp cắt giảm (Ai Cập đã rời khỏi chính sách của Tháng Mười Một trước đó trong chính sách liên kết tỷ giá hối đoái của đồng bảng Ai Cập với đồng đô la Mỹ). Bằng cách đó, họ phá giá đồng bảng và tăng chi phí cho 93 triệu người, như thống kê dân số của Ai Cập cho thấy, hầu hết trong số họ đang trên vạch đói nghèo.
Tình hình thất nghiệp hiện nay
Ai Cập là quốc gia đầu tiên tự do hóa tỷ giá hối đoái nhằm đem lại niềm tin cho các nhà đầu tư vào nền kinh tế bất ổn kể từ khi nó trải qua nhiều thay đổi chính trị. Tổng thống Al-Sisi đã hứa hẹn sự thịnh vượng, ổn định và an ninh để đổi lấy sự kiểm soát chính trị gần như hoàn toàn. Ai Cập năm 2017 vẫn phải giải quyết nhiều vấn đề kinh tế và tất nhiên là cả thất nghiệp. Mặc dù các trường đại học công của họ có hàng ngàn sinh viên tốt nghiệp hàng năm, tỉ lệ thất nghiệp cho thấy họ không thể tìm được việc làm trong các lĩnh vực tương ứng của họ. Thị trường lao động Ai Cập đã thất bại trong việc cung cấp việc làm mới cho số lượng ngày càng tăng của người đã tốt nghiệp bị thất nghiệp. Dân số trẻ đang tăng lên nhanh chóng: ví dụ từ 13,3 triệu người năm 1988, đã tăng lên 17,4 triệu vào năm 1998, và đạt 22,2 triệu vào năm 2006! Các quan chức nhà nước ở Cairo năm 2017 nên xem xét cải cách ngành giáo dục, đầu tư vào đào tạo nghề, kinh doanh, tài trợ và khuyến khích sự tham gia của phụ nữ vào thị trường lao động.
Tuy nhiên, cơ quan thống kê chính thức CAMPMAS cho thấy tỷ lệ thất nghiệp của Ai Cập đã giảm xuống 12% trong quý vừa qua, đây là lần đầu tiên kể từ lần tăng trong năm 2011. Sự tăng trưởng kinh tế của họ đã trải qua khủng hoảng trong thời kỳ này do chính sách toàn trị của Mubarak đã từ chối các nhà đầu tư nước ngoài và đầu cơ cũng như khách du lịch. Vì vậy, các mục tiêu chính trị trong những năm tới cần được hướng tới mức tăng trưởng kinh tế cao hơn và tiến bộ. Thỏa thuận với IMF chắc chắn sẽ giúp họ đạt được mục tiêu phục hồi kinh tế. Mặc dù tỷ lệ lạm phát cao, cắt giảm trợ cấp và sự bất bình đẳng trong xu hướng thất nghiệp, các chuyên gia kinh tế cho rằng sẽ có một sự thay đổi tích cực trong dài hạn và nó đang kích thích tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống.
Sự hồi phục kinh tế
Báo cáo mới nhất về chương trình tăng trưởng kinh tế của Ai Cập là tích cực nhưng con đường hướng tới tài chính công bền vững và ổn định kinh tế vĩ mô dài hạn còn rất lâu dài và sẽ không xảy ra trong một sớm một chiều. Sự khởi đầu tốt đẹp, tuy nhiên, đang hứa hẹn! Sự tự do hóa thị trường ngoại tệ đã làm cho sự thiếu hụt tiền tệ mờ dần. Và đây là danh sách những điều mà chính phủ Al-Sisi đã đạt được cho đến nay:
• giảm lạm phát – thị trường ngoại hối giao dịch bình thường và thị trường chợ đen biến mất;
• giảm thâm hụt – thuế GTGT cao và chi tiêu hiệu quả hơn sẽ cho phép tích tụ nợ nước ngoài;
• cắt giảm trợ cấp nhiên liệu và năng lượng – từ chỗ chỉ có người giàu hưởng lợi. Tài nguyên đã chuyển hướng đến chi tiêu xã hội, y tế và giáo dục;
• khuyến khích phụ nữ và thanh niên tham gia tích cực vào thị trường lao động – Chính phủ phân bổ lại ngân sách cho chất lượng vườn ươm công cho phụ nữ và thực hiện đào tạo chuyên sâu cho thanh niên;
• hướng đến cải cách cơ cấu – tạo điều kiện tiếp cận dễ dàng hơn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ để tạo ra nhiều việc làm mới và giảm tỷ lệ thất nghiệp;
Mặc dù có một số dấu hiệu cải thiện, Ai Cập đang phải đối mặt với nhiều rủi ro và mối đe dọa khủng bố không cải thiện danh tiếng của Ai Cập như là một nơi an toàn cho đầu tư. Vì vậy các vấn đề trong nước và địa chính trị vẫn là vấn đề nghiêm trọng đối với ngành kinh doanh và du lịch của Ai Cập. Dự báo tình hình thất nghiệp và dự báo lạm phát của Ai Cập sẽ tiếp tục được cải thiện nếu chính phủ thống nhất với sự nhất quán của chính sách cải cách và khả năng chuyển hướng các nguồn lực. Thêm vào đó, GDP của Ai Cập dự kiến sẽ tăng 4,5% trong năm tài chính 2017/2018, theo báo cáo của IMF và cải cách sẽ giúp lấp đầy những lỗ hổng ngân sách khổng lồ.
Thả nổi tự do tiền tệ
Bằng cách để nó thả nổi tự do, đồng bảng Ai Cập đã mất giá trị gấp hai lần so với đồng đô la vào năm 2016. Động thái này trên thị trường ngoại hối cho thấy đây là một trong những cải cách nhằm củng cố nền kinh tế Ai Cập – tăng chỉ số chứng khoán chính và lãi suất, và loại di chuyển này là một bước cần thiết để có được khoản vay của IMF. Mặt khác, bước chuyển này đã làm cho cuộc sống của người nghèo khó khăn hơn và nó ảnh hưởng đáng kể đến chi phí của hàng nhập khẩu do thiếu hụt tiền tệ. Thêm vào đó, theo phân tích kinh tế giao dịch trong thời kì 12 tháng, người ta dự đoán đồng bảng Ai cập sẽ giao dịch ở mức 16,93.
Tương lai
Sự thành công của chương trình cải cách kinh tế do IMF hỗ trợ phụ thuộc vào sự ổn định liên tục, thúc đẩy đầu tư và phát triển các nguồn tài nguyên thiên nhiên. Sự mất giá của đồng tiền, hệ thống tỷ giá hối đoái mới và sự phục hồi của du lịch có thể làm lu mờ những thách thức mà quốc gia này phải đối mặt ở hiện tại bao gồm lạm phát và mức sống thấp của người dân Ai Cập. Các biện pháp cấu trúc để kích thích môi trường kinh doanh là cần thiết để thu hút các nhà đầu tư thận trọng. Phá vỡ các quy định không hiệu quả và các quy định quan liêu quá mức sẽ làm tăng trưởng kinh tế tốt hơn với tác động tích cực đến thất nghiệp và các tiêu chuẩn nói chung. Chính phủ phải xây dựng các thể chế hiện đại và minh bạch thiết lập các quy tắc công bằng của trò chơi chính trị, bởi vì chỉ với thái độ đúng đắn họ có thể giúp cho tất cả các cấu trúc của đất nước có lợi. Hệ thống tài chính cũng phải được cải thiện – chỉ có 10% dân số sở hữu một tài khoản ngân hàng !? Cho các doanh nghiệp nhỏ vay và áp dụng luật tài chính vi mô sẽ giúp phát triển ngành tài chính. Và cuối cùng, phải có một sự công bằng giữa các hồ sơ giáo dục và thị trường lao động hiện đại. Chỉ với các chính sách đúng đắn, chính phủ mới có thể đáp ứng được hy vọng và ước mơ của người dân Ai Cập.
