Con số chính thức về thống kê việc làm và tỷ lệ phần trăm ở Wellington năm 2017 ghi nhận tỷ lệ thất nghiệp thấp nhất kể từ năm 2009 trong suốt cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu (4,6% trong quý II năm nay) và số người thất nghiệp đã giảm xuống. Sự suy giảm đột ngột của tỷ lệ thất nghiệp tại New Zealand, theo các chuyên gia, là ngoài dự đoán. Sự sụt giảm đáng chú ý nhất xảy ra trong các phụ nữ thất nghiệp. Trong năm qua, có hơn 73.000 việc làm mới được tạo ra (vùng của Auckland) và dự kiến sẽ tạo ra việc làm cho hơn 65.000 công nhân trong 5 năm tới. Nhu cầu chắc chắn có thể tìm thấy trong ngành khách sạn, dịch vụ và xây dựng và dự báo cho biết với thời đỉnh điểm của xây dựng vào năm 2020 họ sẽ tạo ra 100.000 ngôi nhà mới trong 10 năm tới. Tuy nhiên, nhóm thất nghiệp này giữ mức lương thấp nên không gây ra một hệ thống điều đình thực sự, và có 1 triệu người New Zealand không được tính là người thất nghiệp hay có việc làm. Điều này đặc biệt đề cập đến tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên ở New Zealand, khiến cho nhóm thanh thiếu niên được đặc trưng bởi nhóm không tích cực tìm kiếm việc làm, nhưng muốn có một công việc được trả lương. Và cốt lõi của vấn đề là họ không được đăng ký bởi số liệu thống kê thất nghiệp của chính phủ. Vì vậy, liệu chúng ta nhìn vào tỷ lệ thất nghiệp ở Wellington thì chúng ta có bị lừa bởi những con số chăng? Có lẽ, không hoàn toàn bị lừa dối, nhưng chúng ta không thấy được toàn bộ bức tranh! Số liệu thống kê tỷ lệ thất nghiệp không được coi là biện pháp duy nhất tại thị trường lao động.
Sự thật đằng sau thất nghiệp thấp
Mặc dù tỷ lệ thất nghiệp ở New Zealand thấp trong năm 2017, nhưng vấn đề chưa đủ bao quát. Bản chất của vấn đề bắt đầu ở định nghĩa về thất nghiệp – ví dụ bạn có thể chỉ làm việc trong một giờ đồng hồ. Chính phủ đã phải vẽ ra một đường phân chia giữa người thất nghiệp và người làm việc, và họ đã công bố một thước đo của thiếu việc làm. Danh mục này bao gồm tất cả những người có việc làm bán thời gian (ít hơn 35 giờ một tuần) nhưng muốn làm việc nhiều hơn. Vấn đề thiếu việc làm đang tăng lên kể từ năm 2003. Trong giai đoạn hai năm, mặc dù tỷ lệ thất nghiệp đã giảm 0.5%, tỷ lệ thiếu việc làm tăng 0.3% (phụ nữ và các công việc có kỹ năng thấp hơn bị ảnh hưởng nhiều nhất). Sự thật là tất cả các lứa tuổi đều đối diện với thiếu việc làm, nhưng giới trẻ thì bị ảnh hưởng nhiều nhất (18,5%)
Nhưng lý do đằng sau tỷ lệ thiếu việc làm cao là gì? Như chúng ta đã nói, những người lao động trẻ tuổi có sự tham gia lớn nhất vào việc làm bán thời gian, và đó là bởi vì họ hầu hết đang theo học toàn thời gian và họ cần một công việc bán thời gian. Ngoài ra, có những người có việc làm bán thời gian, nhưng muốn làm việc toàn thời gian, và những người hài lòng với làm việc bán thời gian, nhưng rất háo hức để làm thêm một vài giờ để kiếm thêm tiền. Như vậy số liệu thiếu việc làm từ tháng 5 cho thấy tỷ lệ thiếu việc làm là 3,2%, tỷ lệ thất nghiệp 4,3% và lao động chưa sử dụng 7,5% (dựa trên số giờ làm việc).
Những thách thức chính của New Zealand
Vấn đề chính của nền kinh tế New Zealand là đó là một quốc gia có vẻ bám sát tất cả các chính sách thực tiễn tốt nhất, nó được coi là một trong những động lực chính của tăng trưởng, nhưng nó chỉ ra rằng tăng trưởng kinh tế New Zealand không nhiều hơn trung bình. Số liệu thống kê từ năm 2013 cho thấy mức năng suất thấp, mức lương thấp và không có dấu hiệu cải thiện đối với các quốc gia có năng suất cao hơn. Các chuyên gia nói rằng lý do của điều này có thể là cạnh tranh yếu, thiếu đầu tư, và tiết kiệm thấp. Các yếu tố khác là ngành ngân hàng “phình to” và giá nhà tăng. Ngoài ra, giá trị của đồng NZD trên thị trường ngoại hối cũng bị định giá quá cao, nhưng gây áp lực lên xuất khẩu, tăng bất bình đẳng và ngăn chặn tiến trình kinh tế. New Zealand phải tạo lại môi trường kinh doanh thuận lợi hơn bên ngoài nguồn tài nguyên thô và cho thấy một số dự định chiến lược. Hiện nay, hai phần ba xuất khẩu phụ thuộc vào nguồn tài nguyên thô, và du lịch New Zealand tăng trưởng do sự hấp dẫn thiên phú. Họ phải phát triển khả năng cạnh tranh sản xuất hàng xuất khẩu phức tạp và duy trì tăng trưởng, đồng thời cố gắng tránh sự biến động tiền tệ. Cần phải có các luật về quản lý và việc làm tốt hơn để nâng cao năng suất và đảm bảo rằng nhân viên sẽ hưởng lợi. Hiệu quả hoạt động kém, nhà ở giá rẻ, mức bất bình đẳng cao và nghèo đói nên là mối quan tâm chính của chính phủ. Ngoài ra, do nợ chính phủ thấp, đó không phải là ưu tiên cao của họ.
Đồng NZD và thị trường ngoại hối
Các số liệu thống kê mới nhất cho thấy đồng NZD đã tăng hơn một nửa phần trăm so với sự giảm tỷ lệ thất nghiệp, tỷ lệ thấp nhất trong bảy năm. Tình hình tốt hơn dự kiến đã làm tăng giá đồng NZD, và kỳ vọng năm 2018, là tích cực, và bất chấp những vấn đề mà nó phải đối mặt, tiền lương năm 2018 được kỳ vọng sẽ tăng. Thủ tướng mới bổ nhiệm Jacinda Ardern tiết lộ triển vọng tăng lương tối thiểu có thể mang đến tỷ lệ lạm phát cao hơn và sửa đổi Luật Ngân hàng Dự trữ và chính sách của RBNZ (Ngân hàng Dự trữ New Zealand). Sự thay đổi này sẽ buộc RBNZ phải tìm ra cách để cân bằng lạm phát và việc làm. Không có sự kỳ vọng về sự thay đổi về tỷ giá cho đến nay. Tại hội nghị RBNZ vừa qua, họ dự đoán rằng tỷ giá sẽ giữ nguyên cho đến tháng 9, nhưng họ đã vượt quá dự báo của RNBNZ là 1,6%, và lạm phát có thể còn cao hơn nữa.
Phần kết luận
Như bạn thấy, thiên đường của một quốc gia và xã hội có ý thức bình đẳng này có những vấn đề riêng như bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới và không miễn nhiễm với bất bình đẳng về kinh tế và xã hội. Đảng trung tả mới được bầu chọn hứa sẽ giải quyết các vấn đề xã hội như khả năng chi trả của hộ gia đình, cải thiện chăm sóc sức khoẻ, tăng lương tối thiểu, giải quyết các vấn đề môi trường và chống đói nghèo và vô gia cư, nhưng tất cả những thay đổi này sẽ mất thời gian và mặc dù nó được coi là một trong những các nền kinh tế an toàn hàng đầu, họ nên cố gắng tránh nguy cơ trải qua bong bóng kinh tế có thể dẫn đến khủng hoảng nghiêm trọng. Các vấn đề như tỷ lệ lạm phát thấp, giá bất động sản tăng gấp đôi, thị trường bất động sản định giá quá cao … nên được xem xét nghiêm túc nếu họ không muốn nền kinh tế của họ suy giảm và tỷ lệ thất nghiệp gia tăng. Tuy nhiên, dự báo tăng trưởng của OECD cho New Zealand nói chung là đứng đầu bảng OECD, vượt qua EU, Anh và Mỹ.
